خزرتیترخبر: پاکت‌های مزایده برای واگذاری دومین چشمه طبیعی ایران چند روز دیگر بازگشایی می‌شود، اگرچه بخش دولتی و متولیان امر، واگذاری را در راستای صیانت بهتر و مطلوب‌تر این اثر طبیعی قلمداد می‌کنند اما دوستداران آثار طبیعی و تاریخی نظر دیگری دارند.

دولتی‌ها می‌گویند گسترش دامنه حفاظت از میراث تاریخی و طبیعی هدف واگذاری و اجاره ۱۵ ساله چشمه طبیعی سورت است اما مخالفان این نظریه اعتقاددارند که با واگذاری دومین اثر طبیعی ثبت فهرست ملی شده، زمینه برای دست‌اندازی و تخریب سازندهای شکننده چشمه مهیاتر می‌شود.

دلواپسی دوستداران از تخریب اثر طبیعی

یک دوستدار محیط‌زیست می‌گوید تجربه واگذاری آثار طبیعی و تاریخی به بخش‌های غیردولتی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذار علاقه‌مند به تغییر کاربری کارکرد اثر دارد و اینکه فقط جنبه حفاظتی و صیانتی داشته باشد برای وی مقدور نیست.

احمد حسینی یادآور شد: به‌عنوان نمونه ایجاد راه دسترسی و آسفالت کردن بخشی از مسیر سبب شده تا گردشگران خودروها را تا حوالی چشمه طبیعی پیش برند و این مسئله اثرات تخریبی را بیشتر کرده است.

وی افزود: از سوی دیگر سرمایه‌گذار در سال‌های دیگر راغب به ایجاد تأسیسات و مجموعه‌هایی همانند قلیان سرا و سفره‌خانه در حوالی چشمه خواهد بود که ایجاد تأسیسات مطمئناً به چشمه پلکانی سورت لطمه وارد خواهد شد.

اما در مقابل متولیان امر تأکید می‌کنند واگذاری چشمه سورت به بخش خصوصی به‌صورت مزایده خواهد بود که با هماهنگی میراث فرهنگی، منابع طبیعی و بازرسی استان مازندران با تولیت اداره کل منابع طبیعی انجام خواهد شد.

چشمه سورت، نگین گردشگری، سال ۸۷ پس از کوه دماوند به‌عنوان دومین میراث طبیعی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. این چشمه پلکانی تراورتنی که در روستای اروست بخش کوهستانی چهاردانگه شهرستان ساری واقع است، دومین چشمه آب‌شور جهان پس از پاموک کاله ترکیه محسوب می‌شود که به ثبت جهانی رسیده است.

مهران حسنی معاون گردشگری میراث فرهنگی مازندران گفت: مالک عرصه چشمه سورت منابع طبیعی است و واگذاری از سوی این دستگاه در حال انجام است ولی باید این طرح با ملاک‌ها و ضوابط میراثی انجام شود.

وی ادامه داد: معاونت میراث فرهنگی تعصب بسیار زیادی در حوزه آثار ثبت‌شده میراثی دارد و قطعاً باید تمامی ضوابط میراثی در حوزه واگذاری چشمه سورت رعایت شود و حتماً با حفظ و صیانت جنبه‌های میراثی طرح اجرا خواهد شد.

سورت فروشی نیست

علاوه براین سید محسن موسوی مدیرکل منابع طبیعی مازندران – ساری نیز بابیان اینکه عرصه چشمه سورت قائل فروش نیست تصریح کرد: این واگذاری در راستای صیانت از اثر طبیعی و تاریخی صورت می‌گیرد و اشتغال‌زایی و حفظ عرصه میراثی از اهداف واگذاری است.

وی یادآور شد: مطمئناً در جریان و فرایند واگذاری‌ها اصول و ضوابط میراثی مدنظر و رعایت می‌شود و جای هیچ نگرانی نخواهد بود.

همچنین سیف‌الله فرزانه مدیرکل میراث فرهنگی مازندران به طرح واگذاری چشمه سورت اشاره کرد و گفت: چشمه سورت منطقه نمونه گردشگری و میراث طبیعی ثبت ملی شده به‌حساب می‌آید و نمونه این میراث در جهان تنها سه مورد وجود دارد و سورت ازنظر میراث طبیعی از بقیه موارد مشابه در کشور بهتر است.

فرزانه با اظهار اینکه وزارت میراث فرهنگی دستگاه فرابخشی است و ادعای مالکیت ندارد و مدعی اجرای ضوابط میراثی است تصریح کرد: انتظار داریم ضوابط میراثی برای سالم ماندن چشمه سورت رعایت شود.

مدیرکل میراث فرهنگی مازندران درباره ایجاد جاده دسترسی چشمه سورت گفت: نباید در داخل سایت ماشین تردد کند و حتی با کفش نباید به چشمه رفت.

وی بابیان اینکه ۳.۵ کیلومتر از جاده دسترسی به چشمه سورت بهسازی و ۱.۵ کیلومتر آسفالت شده است گفت: همچنین پنل خورشیدی، نمازخانه ایجاد شد و یک هکتار از حریم نیز فنس کشی شد و در چند سال گذشته به دلیل نبود متولی واحد مشکلاتی ایجادشده است.

فرزانه تصریح کرد: دو روز گذشته پاکت واگذاری عرصه چشمه سورت به بخش خصوصی باز شد و این بخش باید با شرح خدمات میراث فرهنگی در آنجا فعالیت کند.

وی باعنوان اینکه امکان اقامت شبانه در روستاهای حاشیه چشمه سورت در قالب خانه‌های مسافر وجود دارد گفت: باید در قالب مدیریت یکپارچه برای حفظ این میراث ارزشمند برنامه‌ریزی کرد.

باداب که گویش مازندرانی آن «بادو» یا «وا او» است به چشمه‌هایی گفته می‌شود که آب آن‌ها گازدار یا شور است و یا خاصیت درمانگری بیماری‌هایی مانند روماتیسم را دارد، نام چشمه باداب نیز برگرفته از روستای سورت است که سال‌ها پیش در نزدیکی آن واقع بوده و امروزه ازمیان‌رفته است، سورت در گویش محلی منطقه کوهستانی هزارجریب مازندران به معنای صدای سوت است،گفته می‌شود نام باداب سورت درواقع بیانگر شدت اثر آب گازدار چشمه این منطقه است.

چشمه باداب سورت که در بلندای ۱۸۴۱ متری از تراز دریا جای دارد شامل چندین حوضچه با آب‌های کاملاً متفاوت ازلحاظ رنگ، بو، مزه و حجم آب است،حوضچه یا چشمه پرآب باداب سورت دارای آب بسیار شور و استخری با قطر حدود ۱۵ متر و عمق زیاد است. چشمه دوم که در بالادست و شمال غربی این چشمه واقع است، ترش‌مزه و دارای آبی به رنگ قرمز و نارنجی است و در اطراف آن نیز رسوب آهن نشسته است.

جریان آب‌های رسوبی و معدنی این چشمه‌ها طی سال‌ها درشیب پایین‌دست کوهستانی خود صدها طبقه و ده‌ها حوضچه پلکانی بسیار زیبا به رنگ‌های نارنجی، زرد و قرمز در اندازه‌های مختلف پدید آورده است که جاذبه اصلی و ویژگی منحصربه‌فرد چشمه‌های باداب سورت به شمار می‌روند.